Çocuğunuza, aksiliklere karşı direnme ve başarı yolunu inşa etme becerileri kazandırın.
Bir Çocuğu Ne Mutlu Yapar?
Hepimiz çocuklarımız için aynı şeyi isteriz. Onları, seven ve sevilen, hayallerinin peşinde koşan ve başarıyı yakalayan kişiler olarak yetiştirmek isteriz. Çoğunluklu mutlu olsunlar isteriz. Ancak çocuklarımızın mutluluğu üzerindeki kontrolün ne kadarına sahibiz ? 5 yaşındaki kızım, Sophie, devamlı neşeliyken; oğlum Jake, şu an 7 yaşında, doğduğundan beri karamsar bir çocuk olmuştur. Jake somurtkan uyanır, her zaman. Diğer taraftan Sophie, her günü gülümsemeyle karşılar. Mizaçlarının, en azından kısmen, genlerinden geldiği bebekliklerinden beri açıkça ortada. Ama bunun onların nihai mutluluklarını önceden belirlediği anlamına gelmediğinin garantisini veriyor, “İyimser Bir Çocuk Yetiştirme: Depresyon Geçirmez Genç Çocuklar için Kanıtlanmış Bir Plan”ın yazarı Dr. Bob Murray. “Depresyonun genetik bir eğilimi olabilir, ancak genlerimiz biçimlendirilebilir ve çevreye bağlı olarak açılıp kapanabilir.” diyor. “Araştırmalar açıkça gösteriyor ki; mutlu ve iyimser çocuklar, mutlu ve iyimser yuvaların ürünü, genetiği ne olursa olsun.” Çocuğunuzun mutluluğunun yeşereceği bir yuva yaratmak için ne yapabilirsiniz? Çocuğunuzun mutluluk kapasitesini güçlendirecek 7 taktiği okumaya devam edin.
Koruyucu Bağlantılar
Çocuğunuzun hayatı boyunca duygusal sağlığını geliştirmenin en güvenilir yolu; sizinle, diğer aile bireyleriyle, arkadaş, komşu, günlük karşılaştığı insanlarla, hatta hayvanlarla ilişki içinde olduğunu hissetmesine yardımcı olmaktır. “Diğerleri ile ilişki içinde geçen bir çocukluk, mutluluğun anahtarıdır.” diyor Edward Hallowell -tıp doktoru, çocuk psikiyatrı ve “Yetişkin Mutluluğunun Çocukluk Kökleri”nin yazarı. Dr. Hallowell kanıt olarak, duygusal sıkıntılara, intihar düşüncelerine, sigara, alkol, hap kullanımı gibi tehlikeli davranışlara karşı en büyük koruyucu olarak ortaya çıkan; sevilme, anlaşılma, istenme ve kabul edilme duyguları üzerine 90.000 genç ile yapılan Ulusal Ergen Sağlığı Çalışmasını delil olarak gösteriyor.
Neyse ki, Dr. Hallowell tarafından basitçe sunulan ve onun asla bitmeyen çılgınca sevgi olarak isimlendirdiği yöntem ile çocuğumuzun ilk ve en önemli bağlantılarını sağlamlaştırabiliriz. “Kulağa kötü geliyor ve sıkça belirli bir şekilde göz ardı ediliyor.” diyor, “Ancak bir çocuk onu koşulsuzca seven birisine sahipse onun zorluklara karşı dirençli olması en olası durumdur.” Bu yeterli değil ancak, derin sevgiye hakim olmayı kolaylaştırır; çocuğunuzun da bunu hissediyor olması gerekir, diyor Dr. Hallowell. Bebeğinizi mümkün olduğunca kollarınızda taşıyın; ağlamalarına empati ile cevap verin; ona yüksek sesle bir şeyler okuyun; birlikte yemek yiyin, sarılıp uyuyun ve gülün.
Bu arada, başkası ile de sevgi dolu bağlantılar kurması için ona fırsat sağlayın -mutluluğun bilimsel anlayışına adanmış bir kuruluş olan Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Daha İyi Bilim Merkezi’nin Yönetici Direktörü Sosyolog Dr. Christine Carter’ın tavsiyesi. “Biz 50 yıllık araştırmalardan sosyal bağlantıların mutluluğa katkısının, en önemli olmasa da, inanılmaz önemli olduğunu biliyoruz.” diyor Carter. “Ve sadece kalite değil, aynı zamanda bağın miktarı; daha fazla bağlantı çocuğunuzu daha iyi yapar.”
Çocuğunuzu Mutlu Etmeye Çalışmayın
Kulağa garip geliyor, ancak çocuğunuzun uzun süreli mutluluğu için yapabileceğiniz en iyi şey belki de kısa vadede onu mutlu etmek için çalışmayı durdurmak. “Eğer çocuğumuzu bir balonun içine koyup her istek ve arzusunu yerine getirirsek, umulan şekilde büyürler, ancak gerçek dünya bu şekilde çalışmıyor,” diyor Bonnie Harris,- Peterborough New Hampshire’de “Temel Ebeveynlik”in kurucusu ve “Çocuğunuz Butonunuza Bastığında: Bununla İlgili Ne Yapmalısınız”ın yazarı.
Harris, aşırı şımartmadan sakınmayı, çocuklarınızın mutluluğundan sorumlu olmadığınızın farkında olmayı ısrarla tavsiye ediyor. Çocuklarının duygularından kendini sorumlu hisseden aileler, onların öfke, üzüntü ve hayal kırıklığı yaşamalarına izin vermenin çok büyük zorlukları ile karşı karşıya kalıyorlar. Onları güldüreceğini düşündüğümüz ne varsa vermek için ya da yaşadıkları strese sebep olan şeyi çözmek için hemen üstlerine çullanırız. Ne yazık ki Harris uyarıyor, olumsuz duygularla başa çıkmayı hiçbir zaman öğrenmeyen çocuklar, genç ve yetişkin olarak bu duygular tarafından ezilme tehlikesi ile karşı karşıyalar.
Bir kere çocuğunuzun mutlu (ya da herhangi bir duyguyu) hissetmesini sağlayamayacağınızı kabul edin, onun duygularını tamir etmeye çalışmaya daha az meyilli olacaksınız -ve geri adım atmaya daha yakın, başa çıkma becerilerini ve dayanıklılığını geliştirmesine izin vereceksiniz, onun hayatın kaçınılmaz aksiliklerine karşı koyabilmeye ihtiyacı olacak.
Mutluluğunuzu Besleyin
Çocuğumuzun mutluluğunu kontrol edemiyoruz ama kendi mutluluğumuzdan sorumluyuz. Çünkü çocuklar bizden, ruh halimizden gelen her şeyi emer. Depresif ailelerin çocuklarının depresyona yakalanma oranları iki kat fazla iken, mutlu ailelerin mutlu çocuklarının olması çok olasıdır, Murray’ın gözlemi. Sonuç olarak, çocuğunuzun duygusal sağlığı için yapabileceğiniz en iyi şey, kendinize dikkat etmek: dinlenmek için zaman ayırmak, gevşemek ve, belki de en önemlisi, romantizm. Eşiniz ile ilişkinizi güçlendirin. “Eğer ailelerin iyi ve sağlam ilişkileri varsa” diyor Murray “çocuğun mutluluğu doğal bir şekilde bunun sonucu olarak gelecektir.”
Doğru Şeyleri Övün
Beklendiği gibi, çalışmalar sürekli bir biçimde özgüven ve mutluluğun bağlantılı olduğunu gösteriyor. Çocuklarımız biri olmadan diğerine sahip olamaz. Bildiğimiz şey bunun sezgisel olduğu ve çoğumuzu istekli amigolara dönüştürdüğü. Tabii cocuğumuz karalamalar yaptığında ve onu Picasso ilan etmek, bir gol attığında geleceğin Beckham’ı olduğunu düşünmek, 1 ile 2 yi topladığında Mensa (yüksek IQ topluluğu) ya hazırmış gibi davranmak gibi övgüler geri tepebilir.
“Tehlike, eğer bir çocuğun duyduğu tek şey övgü ise, başarmak için senin onayını kazanmaya ihtiyacı olduğunu düşünecek olması.” diye açıklıyor Murray. “Başaramamaktan, herkes için önemini kaybetmekten ve ailesinin artık onu sevmeyeceği fikrinden korkar hale gelecek.” Zeka, zarafet, çeviklik gibi belirli kişisel özellikleri övme -onların kontrolleri dışında ve potansiyel olarak geçici bir şey için değerli olduklarına inanarak yetişmelerinden dolayı- sonrasında çocukların güvenini sarsabilir.
“Örneğin siz öncelikle çocuğunuzu güzel olduğu için övüyorsanız, o büyüdüğünde ve güzelliğini kaybettiğinde ne olacak?” diye soruyor Murray. “Kaç yüz bakımı onun değerli hissetmesini sağlayacak?” İlginç bir şekilde Murray ekliyor, araştırmalar gösteriyor ki, esas olarak zeki oldukları için övülen çocuklar düşünsel olarak sıkılgan bir hale geliyorlar ve hata yaptıklarında daha az zeki, daha değersiz görünmekten korkuyorlar.”
“Panzehiri, nasıl olursa olsun, onu övmemek değil doğru yönlendirmek.” diyor Murray. “Sonuç yerine çabayı övün” şeklinde tavsiyede bulunuyor. “Yaratıcılığı, sıkı çalışmayı, istikrarı, başarının kendisinden daha çok, başarıya giden yolu övün.”
Hedef, Carter’ın da katıldığı gibi, çocuğunuzu “gelişim özteorisi” (yeteneklerin geliştirilebilme teorisi) ile büyütmek, yani doğuştan gelen yetenekler sayesinde değil de sıkı çalışma ve emek ile başaran insan inanışı. “Doğuştan gelen yetenekleri ile etiketlenen çocuklar, kendilerini tekrar tekrar ispat etme ihtiyacı hissederler”, Carter’ın gözlemi. “Oysa çalışmalar gelişim özteorisi ile yetişen çocukların, insanların onların hata yaptıklarını düşünecekleri ile ilgili bir endişeleri olmadığından, aktivitelerini daha iyi ve zevkle yaptıklarını gösteriyor.” Neyse ki, Carter araştırmaların birkaç basit övgü tekniği ile çocuklara gelişim özteorisini aşılamanın mümkün olduğunu gösterdiğini söylüyor: “Şu şeyi (burayı istediğiniz bir şeyle doldurabilirsiniz) gerçekten çok iyi yaptın, sıkı çalışmış olmalısın.” “Böylece, övmediğimizi söylemiyoruz” diye vuruguluyor Carter. “Sadece çocuğunuzun kontrolü altındaki bir şeye odaklanın.”
Başarmasına ve Hata Yapmasına İzin Verin
Tabii ki çocuğunuzun özsaygısını desteklemek istiyorsanız; iltifatlara daha az, yeni beceriler edinmesi için geniş imkan sağlamaya daha fazla odaklanın. Ustalık, övmek değil, gerçek özsaygısını inşa etmektir diyor, Dr. Hallowell. Neyse ki, 4 yaş altı zamanlar neredeyse yaptıkları herşeyin ustalık kazanmak için birer şans olduğu zamanlardır, çünkü herşey onlar için yenidir -kendi başlarına emeklemeyi, yürümeyi, yemek yemeyi ve giyinmeyi öğrenmeleri, lazımlık kullanmaları, 3 tekerlekli bisiklete binmeleri… Bizim yapmamız gereken arkamıza yaslanıp, çocuklarımıza kendileri için yapabilecekleri konusunda izin vermek. “İyi ebeveynlerin yaptıkları en büyük hata, çocukları için çok fazla şey yapmak.” diyor Dr. Hallowell.
Çocuklarımızın çabalamalarını ve uğraşlarını izlemek zor olabilir, ancak onlara başarısızlık riski için izin vermediğimiz sürece, başarma heyecanını asla bilemeyecekler. Çok az beceri ilk denemede mükemmeldir. Çocuklar uygulama yoluyla başarıya ulaşırlar. Ve tekrarlanan deneyimler yoluyla, mutlu bir hayatın merkezi olan lezzet ve iyimserlik ile gelecekteki zorluklara direnmelerini sağlayan, girişken yapılarını geliştirirler.
Gerçek Sorumluluklar Verin
Murray’in gözlemine göre “Mutluluk büyük ölçüde, ne yaptığımız ve diğerleri tarafından nasıl değerlendirildiği duygusuna dayanır. Bu duygu olmadan, gruptan dışlanma korkusu yaşarız. Ve araştırmalar insanların her şeyden çok dışlanmaktan korktuğunu gösteriyor.”
Başka bir deyişle, insanların doğuştan gelen ihtiyaçları vardır. Çocuğunuza, aileye benzersiz bir katkı yaptığı fikrini, küçük yaştan itibaren, daha büyük öz değer duygusunu ve onun sonucu olarak mutluluğu daha fazla iletebilirsiniz. 3 yaşlarındaki çocuklar anlamlı aile rolleri oynayabilirler, diyor Murray, kedinin mama kasesinin dolu olup olmadığı ya da akşam yemeği için peçetelerin düzenlenip düzenlenmediği gibi… Eğer mümkünse, çocuğunuza onun güçlü yanları ile ilgili roller verin. Örneğin, miniğiniz bir şeyleri organize etmeyi seviyor ise ona çatal ve kaşıkları sıralamasını söyleyin. Özellikle besleme ve büyütme gibi eylemleri seviyor ise belki rolü siz akşam yemeği yiyorken, küçük kız kardeşini eğlendirmek olabilir. Siz onun aileye katkı yaptığını kabul ettiğiniz müddetçe, çocuğunuzun kalıcı mutluluğunun iki ön koşulu olan ilişki kurma ve güven duygusu artacaktır.
Alışılagelmiş Minnet Alıştırmaları Yapın
Sonuç olarak, duygusal sağlık için mutluluk çalışmaları kalıcı bir biçimde minnet duygusu ile bağlantılıdır. Davis’deki Kaliforniya Üniversite’sinde yapılan araştırma, günlük ya da haftalık olarak şükran defteri tutan insanların daha olumlu hissettiğini, hedeflerine daha fazla ilerlediğini ve genel hayatları ile ilgili daha iyi hissettiklerini gösteriyor. Bir çocuk için, günlük tutmak gerçekçi olmayabilir. Ancak çocuklarda şükran duygusunu geliştirmenin tek yolu, her bir aile bireyinin günlük yaşantısını sormaktır; öncesinde ya da yemek süresince, örneğin müteşekkir olduğu bir şeyi yüksek sesle dile getirmek, Carter’ın önerisi. Önemli olan, bunu düzenli bir ritüel haline getirmek. “Bu tüm olumlu duyguları besleyecek bir alışkanlıktır ve gerçekten kalıcı mutluluğa sebep olabilir.”
Kaynak: www.parents.com/toddlers-preschoolers/development/fear/raising-happy-children/
Çeviri: Lale ARSLAN
