TÜBİTAK’ın geçen yıl başlattığı projeye 9,8 milyon liralık bütçe ayrıldı, çalışmalar 2017 yılında sona erecek.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, uydu sistemlerinin ihtiyaç duyduğu enerjinin depolanması ve kullanılması amacıyla en az 28 volt nominal gerilime ve 24 Ah kapasiteye sahip batarya geliştirileceğini bildirdi. Bakan Işık, AA muhabirine Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK), “Uydu için Lityum İyon Pil ve Batarya Geliştirilmesi” projesi hakkında açıklamalarda bulundu. TÜBİTAK’ın, Milli Savunma Bakanlığı Arge ve Teknoloji Daire Başkanlığının talebi üzerine Kalkınma Bakanlığının desteğiyle projeyi geliştirdiğini anlatan Işık, çalışmayla ana yüklenici İMECE uydu sistemlerinin ihtiyaç duyduğu enerjinin depolanmasına uygun hücre ve batarya üretim teknolojisinin geliştirilmesi, hücre ve batarya üretimi ile ürünlere uzay spesifikasyonu sağlanmasının hedeflendiğini söyledi. Işık, geçen yıl başlayan proje çalışmaları tamamlandığında, uydu sistemlerinin ihtiyaç duyduğu enerjinin depolanması ve ihtiyaç halinde kullanılması amacıyla en az 28 volt nominal gerilime ve 24 Ah kapasiteye sahip bataryanın geliştirilmesi, prototiplerin üretilmesi, uluslararası standartlara uygun olarak test edilmesi ve uzay spesifikasyonu için bataryanın üretilerek ana yükleniciye teslim edilmesinin planlandığını belirtti. Geçen yıl başlanan projeye, toplam 9,8 milyon liralık bütçe ayrıldığını kaydeden Işık, çalışmaların 2017 yılında sona ermesini öngördüklerini ifade etti.
“ULUSLARARASI STANDARTLARA GÖRE TEST EDİLECEK”
Proje kapsamında, lityum iyon pillerde nikel mangan temelli katot aktif madde ve kalay temelli anot aktif madde geliştirileceğini vurgulayan Işık, geliştirilen katot ve anot aktif maddenin pilot ölçekli üretimi için gerekli altyapının kurulacağını ve üretimin gerçekleştirileceğini anlattı. Katot ve anot aktif maddeler kullanılarak, katot ve anot üretileceğinin vurgulayan Işık, “Katot ve Anot üretimi için gerekli bilgi birikimi proje kapsamında üretilecek. Söz konusu bilgi birikiminin üretimi için aktif madde, bağlayıcı ve iletken madde oranları, katot bulamacı karıştırma süresi ve hızı, döküm kalınlığı ve hızı, kurutma sıcaklığı ve süresi, haddeleme sıcaklığı ve basıncı ile benzer konular üzerinde gerekli araştırma faaliyetleri de gerçekleştirilecek. Anot ve katot üretimi sonrasında separatör ve elektrolit ticari ürünler arasından seçilecek ve yaklaşık 3 Ah kapasiteye sahip prizmatik tipte lityum iyon pil tasarımı ve tasarıma uygun pil üretimi yapılacak” diye konuştu. Işık, üretilen pillerin uluslararası standartlara göre kapasite, ömür ve güvenlik testlerinden geçeceğinin altını çizerek, “Piller gerekli gerilim ve kapasiteye ulaşmak için seri ve paralel olarak bağlanarak batarya elde edilecek. Bu amaçla bataryanın mekanik ve elektriksel tasarımı ve tasarıma uygun olarak batarya üretimi yapılacak. Entegrasyonu tamamlanan prototip batarya gerekli testlerden geçirilecek. Standart gereklerini karşılamış bataryaya eşdeğer 3 batarya üretimi gerçekleştirilerek uzay spesifikasyonu için İMECE Projesi ana yüklenicisine teslim edilecek” ifadelerini kullandı.
TÜBİTAK MAM ÜRETİM MERKEZİ OLACAK
Anot ve katot aktif maddelerin geliştirilmesi konusundaki faaliyetlerin sürdürüldüğünü dile getiren Işık, prizmatik hücre üretimi için gerekli altyapı tanımlandığını, teknik şartnamenin hazırlanarak tedarik sürecinin başlatıldığını aktardı. Tedarikçi firmayla sözleşme yapıldığına değinen Işık, üretim hattının 2016 yılın temmuz ayında TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde (MAM) kurulacağını açıkladı. TÜBİTAK Uzay Enstitüsü ve Erciyes Üniversitesi ile danışmanlık sözleşmesi imzalandığını belirten Işık, katot optimizasyon çalışmalarının tamamlandığını, anot optimizasyon çalışmalarının ise devam ettiğini bildirdi. Proje faaliyetlerinin takvime uygun şekilde sürdürüldüğünü kaydeden Işık, tecrübeli eleman eksikliği nedeniyle risk bulunduğunu kaydetti. Personel yetiştirilmesi konusunda çabaların hızla devam ettirildiğini vurgulayan Işık, bilgi eksikliklerinin danışmanlık yoluyla hızla kapatılması planlandığını söyledi.
