Anayasa Mahkemesi’nin dershanelerin kapatılmasını öngören yasayı iptal etmesinin ardından, temel liselere dönüşen okullara kayıt yaptıran öğrenciler ve velileri şaşkın.
Kafalarında pek çok soru var: Belirsizlik ne zaman bitecek, kayıt yaptırdığımız kurum okul olarak mı dershane olarak mı yoluna devam edecek, paramız yanacak mı?
Dershane dönüşüm süreci yeni bir okul türünü de ortaya çıkardı. 2 bin 240 dershane dönüşüm için başvurmuştu. Okul olmak için son hazırlıklarını yapan kurumlar öğrenci ön kayıtlarını yapıyordu. Bir kısmı ise 2014-2015 eğitim öğretim yılının başında dershaneden ‘temel lise’ye dönüştü bile. Bir yıldır ‘hem okul hem dershane’ diyerek eğitim vermeye başladılar.
Kafalar karışık
Kimi öğrenciler temel liselerde bir yıl boyunca eğitim aldı. Kimileri ise yeni kayıt yaptırıyordu. Köklü ve iyi Anadolu liselerinin özelikle son sınıfta okuyan öğrencileri bile sınava hazırlık kaygısıyla ‘temel lise’lere kayıtlarını aldırıyorlardı. Şimdi bu kurumlar yola nasıl devam edeceklerine karar vermek için Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararını bekliyor. Öğrencilerin ve velilerin kafası ise karışık.
“Plansızlığın mağduru öğrenci”
Bu öğrencilerden biri Maltepe Anadolu Lisesi’nde lise son sınıfa geçen İlayda Akça. Akça üç yıl boyunca girmek için çaba harcadığı lisesini bırakmaya karar vermişti. Hatta gideceği temel liseye kaydını yaptırdı, ön kayıt için bir miktar para ödedi bile. Ancak henüz Maltepe Anadolu Lisesi’nden naklini aldırmamıştı.
Akça’nın babası Özgür Akça yaptıkları tüm planların mahkeme kararının ardından belirsizleştiğini söylüyor. Kayıt yaptırdıkları kurumun temel lise olarak mı, dershane olarak mı devam edeceğini bilmediklerini belirten Akça şöyle konuşuyor:
Kararsızız ve belirsizlik var. Kayıt yaptırdığımız temel lise yola devam edecekse kızım da bu okula gider herhalde. Ama bir yandan da 12-13 bin lira okul ücreti yerine, eski okuluna gitse ve 5-6 bin lira dershane ücreti mi ödesek diye de düşünüyoruz. Temel liseler yine aynı eğitim şartlarını, müfredatı sunabilecek mi? Bu da önemli. Kızımın geleceği ile ilgili plan yapamıyoruz şu an. Sonuçta yine eğitim sisteminde son anda yapılan değişikliklerin mağduru öğrenci. Plansız, programsız iş yapma.
“Boşlukta gibiyiz”
İsmini vermek istemeyen S.C’nin Suadiye Hacı Mustafa Tarman Anadolu Lisesi’ne giden 12. sınıf öğrencisi kızı da temel liseye ön kayıt yaptıran öğrencilerden. Onlar da mahkeme kararının ardından kararsızlık yaşıyor. Dershaneler olmayacağı ve kızının iyi bir üniversite kazanmasını istedikleri için temel liseye geçiş kararı verdiklerini anlatan veli, durumlarını “Şu anda boşlukta asılı gibiyiz” diye özetliyor.
Gelecek ve okul ücreti kaygısı
Kararın ardından ön kayıt yaptırdıkları kurumu aradıklarını anlatan S.C şöyle konuşuyor:
İnsanın aklına hemen çocuğunun geleceği, ardından da ödeyeceği paranın yanıp yanmayacağı geliyor. 1000 TL ön kayıt parası vermiştik. Yıllık 13 bin lira okul ücretini de aylık ödemek için banka ile anlaşma yapmıştık. Taksitle ödeyecektik. İptal kararını duyunca okulu aradık. Bayramdan sonra durumun netleşeceğini söylediler. Henüz naklimizi kızımın okuduğu okuldan almamıştık. Ön kayıtta da vazgeçersek paramızın yanıp yanmayacağını sormuştuk. Bir yönetici yanmaz derken, biri ön kayıt için verilen 1000 TL yanar demişti. Dershane olarak devam edersek de 13 binin bir kısmını iade edip, dershane ücreti olacak kadarını da yine bankaya ödeyeceğimizi söylemişlerdi. Eğitim sisteminin geleceğine dair planlar yapılmıyor Türkiye’de. Yüzeysel kararlar veriliyor. Kaygılarımız var.
Temel lise olan kurumların aklında pek çok soru var
Bir yıldır temel lise olarak eğitim veren kurumlar da en az öğrenciler ve veliler kadar şaşkın. İstanbul Eyüp’te dershaneyken geçen sene Özel Sentez Temel Lisesi’ne dönüşen kurumun sahibi Mehmet Uslu, “Hayatımda ilk defa bir metre önümü göremiyorum” diyor.
2014-2015 öğretim döneminde 80 öğrenci ile eğitim vermeye başlayan okul, bu yıl için de 100’ün üzerinde kayıt almıştı. Uslu’nun kafasında pek çok soru var: “Kayıt yaptıranlar vazgeçip, dershaneye gider mi; temel liselere sağlanan şartlar devam edecek mi, dershanelerin varlığı temel liselere olan kayıtları azaltır mı?”
“Makul olan isteyenin dönüşmesi, isteyenin dershane olarak kalmasıydı”
Ruhsat alan temel liselerin eğitim hayatına devamında bir sıkıntı olmayacağını söyleyen Uslu şöyle konuşuyor:
Öğrenci, veli ve dershaneler için tam bir kaos. Yüzlerce öğrenci daha ruhsat alma aşamasında olan kurumlara kayıt yaptırdı. Para ödedi. Biz okul olduk ve ilk yılımız iyi geçmişti. Kaliteli okullardan da son sınıf öğrencileri üniversiteye hazırlık için temel liselere geçiş yapıyordu. Artık temel liselere gelmezler. Kafaları karışıktı zaten okullarını bırakıp bırakmama noktasında. TEOG’da istediği puanı alamayan öğrenciler temel liseye gelmeye devam eder. Ancak iyi öğrenci temel liseye geçiş sağlamayabilir artık. Dört yıl sonunda okula dönüşmemiz gerekiyordu. Şimdi kaygımız var. Özel okul olma noktasında bize yine aynı imkânları sunacaklar mı? Çevremdekilerin kimi ‘dershaneciliğe dönerim’ kimi de ‘temel lise olarak devam ederim’ diyor. Aslında en baştan beri makul olan isteyenin temel lise olması, isteyenin dershane olarak devam etmesiydi.
Umay Aktaş Salman / Al Jazeera
