Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın talimatıyla 64. Hükümet’in Eylem Planı’ndaki “mesleki eğitimde istihdam yaratıcı tedbirler alınır” maddesi doğrultusunda hazırlanan 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda Değişiklik Öngören Yasa Taslağı, incelenmek üzere Başbakanlık’a gönderildi.
Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Osman Nuri Gülay’dan alınan bilgiye göre, Bakan Avcı’nın talimatıyla, sanayi sektörünün ihtiyaç duyduğu eğitilmiş iş gücünün yetiştirilmesi amacıyla 2 aydır üzerinde çalışılan ve paydaşların görüşü alındıktan sonra hazırlanan 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda “reform” niteliğinde değişiklik öngören yasa taslağı, incelenmek üzere Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Dairesi’ne gönderildi.
Yasa değişikliği, 64. Hükümetin Eylem Planı’nda, “Organize sanayi bölgelerinde uygulanan modelden elde edilen başarının organize sanayi bölgeleri dışındaki yerlere de yaygınlaştırılması sağlanacak. Meslek odalarının ve özel sektör işletmelerinin özel mesleki ve teknik eğitim liseleri açmaları için teşvik edilmelerini sağlayacak düzenleme yapılacak. Mesleki eğitimde istihdam yaratıcı tedbirler alınır” ifadeleriyle yer alan reformlar dikkate alınarak hazırlandı.
Bakan Avcı tarafından incelenen Mesleki Eğitim Kanunu’nda değişiklik öngören yeni düzenleme, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan ile diğer ilgili bakan ve yetkililerin dikkatine 10 gün önce sunuldu.
Yasa değişikliğinin Başbakanlık’ın incelemesinin ardından Bakanlar Kurulu’nda görüşülmesi ve bir karar alınması halinde TBMM’de görüşülmesi planlanıyor.
Kanunun yürürlüğe girmesiyle, özel sektörün ihtiyaç duyduğu eğitilmiş iş gücünün sağlanması ve meslek liselerine devam eden öğrencilerin eğitimdeki payının yüzde 48’den yüzde 50’ye çıkarılması hedefleniyor.
İstihdam garantisi veren özel sektöre destek
“Mesleki eğitimde sessiz devrim” olarak tanımlanan yasa değişikliği, çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenleyen 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda pek çok değişiklik öngörüyor.
Buna göre, istihdam garantisi veren her özel sektör, özel meslek lisesi açıp, devletten teşvik alarak, kendi iş gücünü kendi yetiştirebilecek. Böylece açılacak özel okullarda öğrenim gören meslek lisesi öğrencileri, bir taraftan da fabrika ve atölyelerde sektörün teknik bilgilerini öğrenebilecek. Öğrenciler, mezuniyetlerinin ardından fabrikalarda istihdam edilebilecek.
Meslek öğretmenlerine yeni istihdam alanı
Yeni düzenlemeye göre, organize sanayi bölgeleri (OSB) dışında açılacak özel meslek liselerine öğrenci başına 4 bin-6 bin 250 lira arasında devlet teşviki ödenecek. Bu özel meslek liselerinin alanları, daha sonra sektörün ihtiyacına göre Maliye Bakanlığı ile MEB arasındaki görüşmelerle yayımlanacak tebliğle belirlenecek.
Kanuni düzenlemeyle açılacak özel meslek liselerinde meslek ve genel kültür öğretmenlerine de yeni bir çalışma ortamı sağlanmış olacak. Meslek liselerine devam eden öğrenciler, mezuniyetlerinin ardından sektörde istihdam edilebilecek veya üniversite sınavına girdiğinde sektör tarafından burslu okutulabilecek.
Stajyerlere maaş zorunluluğu getiriliyor
Yasa değişikliğinde, özel sektörde işgücünün arttırılması ve meslek liselerinin özendirilmesi için birtakım tedbirler de yer alıyor. Mesleki teknik Anadolu lisesi öğrencilerinin son sınıfta yaptıkları stajlara en az asgari ücretin yüzde 30’u kadar maaş zorunluluğu getiriliyor. Bu kapsamda, öğrencilerin stajlarındaki maaşlarının 3’te 2’si devlet, 3’te 1’i de özel sektör tarafından ödenecek.
Meslek sınavı yapılacak
Bu okullarda okuyan öğrencilerden, stajlarının ardından mesleki eğitim bilgi birikimlerini ölçmek amacıyla yapılacak sınavı geçenlere lise diploması verilecek.
Yeni mevzuatla, Anadolu meslek lisesi öğrencilerinin son sınıfta haftada 3 gün beceri eğitimi aldıkları özel sektöre de pek çok kolaylık getiriliyor. Beceri eğitimine gönderilen öğrencilere en az asgari ücretin yüzde 30’u kadar maaş ödenecek. Öğrencilerin maaşlarının 3’te 2’si devlet, 3’te 1’i özel sektör tarafından karşılanacak.
Diğer yandan yeni düzenlemeyle, meslek lisesine kayıt olan öğrenciler, 10’uncu sınıftan itibaren iş kazası risklerine karşı devlet tarafından zorunlu sigorta kapsamına alınacak.
Düzenlemede, çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alınıyor. Bu merkezlerde eğitim gören öğrenciler, haftada bir gün genel meslek derslerini alacak, 5 gün de sektörde çalışacak. Çalışırken öğrencilerin sigortaları yapılacak ve bu öğrencilere asgari ücretin en az yüzde 30’u kadar net maaş ödenecek. Bu maaşın 3’te 2’si devlet, 3’te 1’i özel sektör tarafından karşılanacak. Özel sektör, öğrencilere bu orandan daha yüksek miktarda ücret belirleyebilecek.
Bu maddeye göre, çıraklık eğitimi alan öğrencilerin istemeleri halinde üniversiteye gitme yolları da açılmış oldu. Bu öğrencilere 4 yılın sonunda, ustalık ve iş yeri açma belgesi de verilecek. Öğrenciler, mesleki eğitimlerine devam ederken açık liseden diplomalarını alıp yükseköğretime de devam edebilecek.
