Lise seçerken nelere dikkat edilmeli ? Lise seçiminde hangi faktörler daha etkili ? Bu yazıda lise seçerken dikkate almanız gereken kriterleri detaylı olarak anlatmaya çalışacağım.
-
Eğitim Müfredatı
Örneğin tıp okumayı düşünüyorsanız, kaliteli bir fen lisesi ya da kaliteli bir anadolu lisesi seçmek akıllıca olacaktır. Eğer kamu yönetimi düşünüyorsanız, sosyal bilimler lisesi sizin için biçilmiş kaftan olabilir. Lise seçiminde okul türlerini çok iyi araştırıp, hangi okul türünün nasıl bir ders müfredatı olduğunu, hangi derslerin ağırlıklı olarak gösterildiğini, bu okulları bitirdikten sonra hangi mesleklere yönelebileceğinizi iyi bilmeniz gerekiyor.
Yabancı özel okul tercihinde bulunacaklar için de aynı şey geçerli. Mesela Alman ekolüne sahip okullar genelde mühendislik alanında öğrenci yetiştirirken, Fransız ekolündeki liseler daha çok siyasal bilimler mezunu verirler.
Bu konuda detaylı bilgi alabilmek için okul okul gezmeniz çok önemli. Bunun haricinde de bir çok lisenin resmi internet liselerinde, geçen yıl kaç kişiyi üniversiteye yollamış, kazanan bu öğrenciler hangi üniversiteyi ve hangi bölümü kaç puanla kazanmış görebilirsiniz. Bu şekilde de bir bilgiye ulaşamadıysanız internetten de genel bir araştırma yapmalısınız.
Elbette müfredat haricinde de okulların araştırılması gereken başka yönleri de var. Akademik kariyerin ötesinde, okulların sosyal etkinlikleri ne seviyede, rehberlik birimi ne kadar etkin, yetkin ve aktif, sertifika programları mevcut mu, yabancı lise ya da üniversitelerle belli anlaşmaları var mı, denklik durumları var mı, ne kadar teknolojiye önem veriyor gibi soruların da altını doldurmanız gerekmekte.
-
Ev ile Okul Arasındaki Mesafe
Ev ile okul arasındaki mesafe, lise seçiminde azımsanmayacak kadar önemli bir faktördür. Özellikle lise son sınıfta, yani üniversiteye çok yoğun bir şekilde hazırlanma sürecinde, her bir dakikanın dahi önemli olduğu bu zamanlarda ev ile okul arasındaki mesafenin az olması büyük bir şans olabilmekte.
Fakat evinizin karşısındaki okul, evinize 1 saatlik mesafede olan bir okuldan çok daha kötü bir eğitim veriyorsa, elbette öncelik eğitim kalitesi olmalı. Yine ilçe ya da il merkezi ikileminde kalanlar da bu konuda çok iyi düşünmeliler.
-
Derslik (Sınıf) Mevcudu
2015 yılını baz alırsak, anadolu liselerinin derslik (sınıf) mevcudu 34’ten 40’a çıkarıldı. Bildiğim kadarıyla proje okullarda bu sayı 34’te halen. Fakat bir çok uzman, bazı okullarda 40 sayısını da aşan dersliklerin olabileceğini öngörmekte. Elbette bir sınıfta ne kadar az öğrenci varsa, öğretmenin de işi o kadar kolaylaşır. Öğrencinin işin de bir o kadar kolaylaşır.
Derslik mevcudu kesinlikle yabana atılır bir kriter değildir lise seçiminde. Küçük bir örnek vermek gerekirse, Sosyal Bilimler Liseleri’nin üniversite kazanma başarılarının yüksek olmasında, bu okul türünün Türkiye genelinde az olmasının yanı sıra, sınıf mevcutlarının da az olması büyük bir etkendir.Bu yüzden lise seçimi öncesinde mutlaka sınıf mevcudunu öğrenin.
-
Okulların Fiziki Yapısı
-
Üniversite Başarı Oranı
Eğitim müfredatı bölümünde söylediğim gibi, liselerin üniversite başarı oranları çok önemlidir. Bu istatistiğe mutlaka bakın. Bu istatistik, bir nevi okulların karnesidir. Neticede bu liselere gidilmesinin sebebi üniversiteyi kazanmaktır.
Tercih edeceğiniz lise, öğrenciyi üniversiteye ne kadar hazırlayabilecek, okulda öğrenci koçluğu programları var mı, etüt programları var mı ve etütler ne sıklıkta ve disiplinde oluyor, üniversite sınavına yönelik okulun deneme sınavı programları ve bu deneme sınavlarının kalitesi dikkat etmeniz gereken bazı noktalar. Aynı şekilde öğrencinin durumu, sınavlardaki başarı oranlarının geri bildiriminin ne sıklıkta ve ne ciddiyette olduğu da bir diğer önemli faktör.
-
Rehberlik Birimi
İyi bir rehberlik birimi olan bir lise, tahmin ettiğinizden çok daha büyük bir yarar sağlayacaktır. Bu yüzden mutlaka tercih edeceğiniz okulun rehberlik birimini iyi araştırın.
-
Yabancı Dil
Şu an dünyada İngilizce bir yabancı dil olarak geçmiyor neredeyse. Ülkemizde de İngilizce bilmek artık zaten olması gereken bir şey. İşverenler de artık mutlaka 2. hatta 3. bir dil arıyorlar ve bir işe başvuran tamamen aynı donanımda 2 kişi varsa, yabancı dil uzmanlığı ve çok dil bilmek direkt olarak tercih sebebi olmakta.
Sonradan anadolu lisesi olan okullardaki yabancı dil kredisi ve eğitim kalitesi, eski anadolu liselerine göre daha düşük olmakta. Bu küçük bir örnek mesela.
Tercih edeceğiniz lisenin yabancı dil seçeneklerine, müfredattaki saatine, eğitim kalitesine mutlaka çok dikkat edin. Bu husus, hem öğrencilerin bir dünya vatandaşı olma yolunda, hem üniversitede belki de hazırlık okumayıp 1 seneden tasarruf etmesi yolunda, hem de bireysel olarak gelişimi açısından çok önemlidir.
-
Eğitim Kadrosu
Ülkemizde bir çok lisede eğitim kadroları çok sık değişebilmekte. Özellikle son yıllarda ‘rotasyon’ adı altında belli bir seneyi doldurmuş öğretmenler başka liselere atanmakta. Bu durum çok köklü, çok iyi eğitim veren ve hepinizi ismini ezbere bildiği liselerde de olabilmekte. Bu konuya ayrıca dikkat etmenizi önermekteyim. Eğitim kadrosunun oturmuş olması, öğretmenlerin kalitesi, bir çok şeyin ötesinde önemlidir.
-
Sosyal Faaliyetler
Öğrencinin kendini tanıması, özgüven sahibi olması, kaliteli arkadaşlıklar kurmayı öğrenmesi, zayıf ve güçlü yönlerini tespit edip zayıf yönlerini güçlendirmesi, güçlü yönlerini doğru yerlere kanaliz edebilmesi, takım çalışmasının ne kadar önemli ve gerekli bir şey olduğunu yaşayarak öğrenmesi ve takım çalışmasına uyum sağlayabilmesi, sorumluluk alması gibi öğrenciyi ‘birey’ yapan her şey sosyal faaliyetlerden geçer.
Bir lisenin sosyal faaliyetleri ne kadar etkin ise, öğrenci de o kadar birey olma yolunda ilerler. ‘Dünyanın en zenginleri’ listelerini incelerseniz, bir çok kişinin üniversite mezunu bile olmadığını görürsünüz. Ortak özelliklerini incelediğinizde ise sorumluluk alan, risk almayı bilen, özgüven sahibi, insan ilişkileri son derece iyi karakterlerle karşılaşırsınız. Yani birey olmak, akademik kariyerin de ötesinde önemlidir.
Bu sebepten dolayı tercih edeceğiniz okulun sosyal etkinliklerini, sosyal etkinliklerinin kalitesini mutlaka araştırın. Bu konuyu kesinlikle küçümsemeyin.
Son söz olarak en çok yapılan hatadan kısaca bahsetmek isterim. Bu söz direkt olarak velilere. Çocuklarınız sizin tapulu malınız değil. Sizin geçmişte olamadığınız mesleklere gitmesi gereken insanlar da değil. Onlar birer birey. Ve lise seçimi öncesinde yapmanız gereken, çocuklara sadece yol göstermek. İçlerindeki cevheri çıkartmalarına yardımcı olmak. İlgi ve yeteneklerini keşfetmelerini sağlamak. Önündeki tüm seçenekleri yönlendirme yapmadan ortaya sunmak:
Şu okula gidersen, şu mesleğe sahip olabilirsin, şu oranda iş bulabilirsin, günde şu kadar saat çalışırsın, şu kadar maaş alırsın, ünvanın şu olur vs. gibi…
Her anne-baba çocuğunun en iyi şekilde eğitim almasını, en güzel mesleklere sahip olmasını ister. Ama bazı bilgi eksiklikleri sonucu ne yazık ki ortada iyi niyet de olsa tamiri mümkün olmayan hatalara da sebep olmaktalar. Bu yüzden bu konuda çok hassas olması, ince eleyip sık dokunmalı. Ve okullarda tek amacı sizlere yardımcı olmak, yol göstermek olan rehberlik öğretmenlerine olabildiğince olumlu, yapıcı bir şekilde davranmalısınız. Bir rehber öğretmen olmasam da bu konuda çekilen sıkıntıları yakinen bildiğim için bu konunun da özellikle altını çizmek isterim.
Her şey gönlünüzce olsun…
Yazı ile ilgili soru, görüş ve yorumlarınızı yazının altında yer alan Tartışmaya Katılın bölümüne yazabilirsiniz.
hocam bn tercih yaptım pişman değilim ama onu iptal edip tekrar yapabilirmiyim.daha 3 günüm var.
Merhaba Eyüp.
Okulunla görüşmen gerekiyor.
Hocam merhabalar yüzdelik dilimim 0,57 çok istediğim bir okul var y.dilimi yaklaşık 2 ben en üste bu okulu yazıp onun altına yuzdelik dilimime göre puanı bu okuldan daha yuksek okulları sıralasam cok mu saçma olur ama özellikle bu yuzde 2lik dilime giren okulu çok istiyorum okula gittik konuştuk bu sene okula talebin çok artacağını ve taban puanının yükseleceğini söylüyorlar puanım okulunkinden fazla bile olsa o okula yerleşememekten korkuyorum ne yapmalıyım?
Merhaba.
%0,57 ise yüzdelik dilimin, %2’lik liseyi ilk sıraya yazarsan direkt bu liseye yerleşirsin.
Hocam benim puanım 492.3095 yüzdelik dilimim %0.47 gitmek istediğim okulun yüzdelik dilimi geçen sene %0.54 bu durumda girebilir miyim?
Merhaba Beyza.
Garanti diyemem ama gayet iyi bir şansın olduğunu söyleyebilirim.
hocam merhaba ben bu sene teogdan 482.6609 puan aldım yüzdelik dilimim %1.92,istediğim lise de geçen sene 483.169 puanla ve %1.68 lik dilimle almış.Sizce nakillerle girme şansım olur mu?Çünkü sınav zordu falan deniliyor da merak ettim
Merhaba Zeynep.
Nakil işi şans işi. Bir yorum yapmak imkansız. Ama normal yerleştirmeler için de şansın gayet var.
Hocam merhaba, benim yerleştirme sonucum imam hatip lisesine çıktı fakat zorlanacağımı düşündüğüm için meslek lisesine nakil aldırıcam. Bu konuda ise 10. Sınıfta alan dersleri olucak mı yoksa 11. Sınıfta mı görücez nasıl işlendiği konusunda bilginiz var mı?
Merhaba Elif.
Bu konuda nakil aldırmayı düşündüğün okula danışırsan daha sağlıklı cevaplar alabilirsin. Yanlış yönlendirmek istemem.
Peki hocam sizce mesleğe aldırmakla doğru karar vermiş olurmuyum imam hatipte zorlanacağımı düşünüyorum da
Bu tamamen kişisel bir karar. Ailenle birlikte oturup vermeniz gereken bir karar. Kendini en iyi sen biliyorsun.
Hocam merhaba, benim yuzdelik dilimim %14 küsürlerde tercih yaparken 17 tane tercihte bulundum tercihi onaylatan hocam benim 17 tercihimi Kayseri deki en yüksek puanla alandan düşüğe doğru sırası ile yaptırdı benim yüzdelik dilimime normalde 10,11,12 sıradaki tercih yaptığım okullar uygundu fakat 16 tercihe yerleştirildim bunun anlamı ise 2015 teog puanımdan 50 puan düşük, yuzdelik dilimimden 10 puan düşük okula yerleştirildim yani % 14 aldım % 24 le alan okula yerleştim malesef şimdi ek kontenjana başrucağım bu yeni ek kontenjan başrumumda tercih yaparken nasıl bir seçim yapmamı önerirsiniz mesela üç tane tercih yapsam bunları yine puan sırasına göre en yüksek başta olmak üzere sıraylamı yapayım, sonuçta üçüde gitmek istediğim okullar birde puanıma ya da yüzdelik dilimime göre en fazla ne kadar yüksek tercih yapmamı önerirsiniz? İlginize teşekkürler hocam saygılar..
Merhaba Melisa.
Öncelikle yüzdelik dilim ya da puan anlamında bir sınırlama yok. İstediği liseyi yazabilirsin. Verebileceğim tek tavsiye, tercihlerini istek sırasına göre yapman olabilir.
Merhaba oğlumun puanı 459 yuzdelik dilimi%6 istediği okulun puanı 456 ve yüzdelik dilimi %4.59 sizce yerleşir mi teşekkürler
Merhaba Dilek hanım.
Bulunduğu yüzdelik dilim aralığı için aradaki fark çok küçük bir fark değil. İmkansız diyemem fakat çok kolay olmadığını söyleyebilirim.
Teşekkür ederim nakillerde şansımız olur mu sizce
Nakiller için bir şey söylemek zor. Şans faktörü de var çünkü işin içinde. Bu yüzden nakillerle ilgili ne yazık ki yorum yapamıyorum.
Teşekkürler
Hocam benim yüzdelik dilimim 4.18 istedigim okulun 3.26 sizce gidebilir miyim?
Merhaba Sara.
Bu yüzdelik dilim seviyesinde aradaki çok ne çok büyük ne de çok küçük diyebilirim. Ama dezavantajlı olduğun bir gerçek. Biraz şanslı da olman gerekiyor girebilmen için.
teşekkürler
kazandım hocam 🙂
Hayırlı olsun Sara !
Tesekkürler hocam –
Hocam merhaba klasik bi soru oldu ama bende sormak istiyorum şimdi benim sorunum yüzdelik dilimim 1,25 ve puanım 486,7 gitmek istediğim lisenin geçen seneki taban puanı 481 fakat yüzdelik dilimi 1,16 siZce % kaç ihtimal giderim şimdiden teşekkürler ?
Merhaba.
Herhangi bir yüzde veremem. Fakat yüzdelik dilimin, istediğin okulun yüzdelik dilimine gayet yakın. Şansının gayet olduğunu söyleyebilirim.
hocam benim gitmek istediğim liseler arasında sbl var bu okulun yerleştirme oranı % 73 sizce iyi bir okulmudur
Merhaba Aydoğan.
Okulun iyi okul olup olmadığı tek bir kritere bağlı değildir. Yukarıdaki yazıda ayrıntılı olarak açıkladım. Bunlara dikkat ederek araştırman gerekiyor.
Hocam benim yüzdelik dilimim 24.74. 24.73’lük bir okula girme şansim ne kadardır ? Kesin girer miyim ? Teşekkür ederim.
Merhaba Hilal.
Güzel bir şansın var denilebilir fakat kesin girersin denilemez.
Hocam saygılar kardeşim yüzdelik dilim içinde 5,5 lik dilim içinde sağlığı yazmasının istiyozuz siZce yanlış mı yapıyoruz nasıl değerlendirisiniz yoksa anadlu lisesine mi gitmeli gelecekteki iş imkanı hangisinde daha iyi olur tesekkur ederim
Merhaba Merve.
Sağlık meslek lisesi spesifik bir tercih. Yani ordan mezun olunca ne olacağı aşağı yukarı belli. Eğer istediğin bir alansa elbette tercih edilebilir. Anadolu lisesi ise çok daha genel bir müfredata sahip. Her şey olabilirsin.
Burada okul türünden öte okulların eğitim kaliteleri de çok önemli. Yani tabelada anadolu lisesi yazar ama eğitimi berbattır. Bunun bir manası yok. Aynı şey sağlık meslek lisesi için de geçerli.
Hocam meraba.. Bizim eve yakin bir anadolu lisesi servisle ancak 15 dk olur y.d 7.5 okula gittim pek icime sinmedi.. Bir ilcede de fen lisesi var bu okulada gittim gidis 1 saat surdu ve kulaklarim agridi mudurle konustuk alisirsin dedi sevdim tek mesele mesafe y.d. 7.8 bn sayisali sececegim icin fen lisesini istiyorum .. Klasik bir soru sorcam sizin cocugunuz olsaydi napardiniz
Merhaba Beril.
Benim çocuğum olsa, daha iyi, daha kaliteli bir eğitim alacağından eminsem, 1 saatlik mesafeyi dikkate almazdım.
Gidis gelis 2 kisin belki daha fazla karar veremedim hala tercihimi yapmadimYa
merhaba hocam . benim yüzdelik dilimim %3.52 , puanım ise 472.78 istediğim okulun yüzdelik dilimi %1.96 puanı da 475 sizce girebilirmiyim ? ayrıca benim puanımla okulun puanının arasında sadece 3 puan olmasına rağmen yüzdelik dilimimle okulun yüzdeliğinin arasında neden bu kadar çok fark var ?
Merhaba Ceren.
Bir çok faktör var bu konuyla ilgili. Ama anormal bir durum değil. Olabiliyor böyle.
1.96 lık lise de imkansız demeyeyim ama zor görünüyor.
Hocam merhaba…!
Benim yuzdelik dilimin 30 gitmek istedigim lisenin ise 23 gitmr şansim var mi boide bitane daha var oda 21 girermiyom o loiseue litfen acil soyleyin
Merhaba.
İkisi de çok zor görünüyor.
hocam benim yüzdelik dilimim 52,6 ve ben nasıl tercih yapacağımı bilmiyorum yardım eder misiniz
Merhaba Merve.
MEB’in açıkladığı yüzdelik dilim sayfasına gireceksin. Oradan bulunduğun il ya da gitmeyi düşündüğün illerdeki dilimine uygun okulları listeleyeceksin. Sonra istek sırasına göre bir kez daha listeleme yapacaksın. Biraz üstten, biraz dilimine denk, biraz da garanti olması açısından diliminden aşağıdaki okulları yazacaksın.
Bu ‘biraz’ın kaç olması gerektiğini de okulundaki rehberlik birimi söyleyecek sana. Mutlaka onlara danış, öyle yap tercihlerini.
Hocam meraba ben Van’da yaşıyorum il yüzdelik dilimim 5,80 Türkiye ise 16 gitmek istediğim lise ise 12,65 hocam Van’a dışarıdan kimse gelmeyeceği için il yüzdelik dilimimi kullanmam uygun olurmu
Merhaba Mete.
Van’a dışarıdan kimsenin gelmeyeceğini nereden biliyorsun ? Şahsen benim elimde böyle bir bilgi yok. Bu konuda okulunun rehberlik biriminden bilgi almanı tavsiye ederim.
Ben tercihlerde Türkiye geneli yüzdelik dilimi kullanmanın daha sağlıklı olduğunu söylüyor ve tavsiye ediyorum. Ekstra durumları okulunun rehberlik birimine sorman gerekiyor.
Hocam merhaba!
Ben Üsküdar Ahmet Keleşoğlu Anadolu Lisesini(Almanca Yabancı Dilli) tercih listeme yazdım.Ve çok istediğim bir okul.Sorum şu ki Almancayı orada 0 dan(en baştan) öğretirler mi?Dersler Almanca değildir diye düşünüyorum.Sizce Almanca Okumanın faydası zararları nelerdir?Bu zamanda herkes İngilizce biliyor.İngilizce bilmek ayrıcalık değil diye düşünüyorum.
Merhaba.
İngilizce bilmek bir ayrıcalık değil, evet. Ama bir şart. Almanca da dünyada halen geçerli bir dil. Sıfırdan öğreteceklerini de tahmin ediyorum. Tercih listene yazmadan da bu okula gidip bilgi alman senin yararına olabilirdi.
Hocam faydalari zararlari neler olabilir?Dersler Almanca degildir demi?Simdiden tesekkurler hocam
Dersler hangi dildedir konusunda okuldan bilgi alman gerekiyor. İngilizce de öğrendikten sonra Almanca ekstra bir dil olacaktır ki bu elbette bir avantaj. Ne kadar dil öğrenirsen, o kadar iyi.
hocam benim yüzdelik dilimim 12 istediğim okulunsa 8 girme ihtimalim var mı direk giremesemde nakil ya da yedeklerden girebilir miyim?
Merhaba Beyza.
Öncelikle yedek yerleştirme yapılmayacak. Nakil döneminde şansını deneyebilirsin elbette ama nakil için bir yorumda bulunmak imkansız.
Direkt olarak da girme şansın yok demeyeyim ama zor görünüyor. %4 az bir fark değil. Ama listene yazıp şansını denemende de bir mahsur elbette yok.
Hocam çok saolun da bir sorum daha vardı. Müdürümüz ikinci tercihlerden de girme şansımın olabileceğini söyledi ikinci tercihler ne zaman biliyor musunuz?
Merhaba Beyza.
İkinci yerleştirme diye bir şey yok. Bahsettiği şey nakil dönemi sanırım öğretmeninin. Nakil dönemiyle birlikte tüm takvime aşağıdaki linkten ulaşabilirsin.
https://ozancorumlu.com/teog-2015-tercih-ve-yerlestirme-takvimi-son-hali/
Hocam merhaba benim bi arkadaşım 425.1745 almasına rağmen yüzdelik dilimi 12.36
Hocam benim puanım ise 425.3202 ve benim yüzdelik dilimim 12.41
1-sizce neden böyle birşey olmuş olabilir
2-bu durum hakkında ne yapmam lazım ?
Merhaba Emre.
Yüzdelik dilim ile puan ters orantılıdır zaten. Bir sıkıntı yok. Aşağıdaki linki incelemeni tavsiye ederim.
https://ozancorumlu.com/yuzdelik-dilim-nedir/
Benim puanımdaha yüksek olmasına rapmen benim yüzdelik dilimim o arkadaşıma oranla daha düşük olması gerekiyor bu durumda arkadaşım daha düşük almasına rağmen benden daha düşük yüzdeliğe girmiş
Evet, şimdi gördüm Emre, haklısın. Açıkçası bir fikrim yok konu ile ilgili. Okulundaki rehberlik birimine danışmanı tavsiye ederim. Hatta tatmin edici bir cevap bulabilirsen buraya da yaz.
Meraba hocam… Ogrenci yerlestirirken ilk puan onceligine mi tercih onceliginemi bakiliyo
Merhaba Beyza.
YEP üstünlüğü esastır öncelikle. Eğer YEP eşitse de durum şöyle:
Ortaöğretime yerleştirmeye esas puanların eşit olması hâlinde, AOSP, eşitliğin devam etmesi hâlinde sırasıyla 8’inci, 7’nci ve 6’ncı sınıflardaki YBP üstünlüğü, eşitliğin devam etmesi hâlinde tercih önceliği, yine eşitliğin devam etmesi hâlinde okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı, bunların da eşit olması hâlinde ise öğrencinin doğum tarihine göre yaşça küçük olanların önceliği dikkate alınır.
Peki hocam tercih danismasi olan okullardan gorusmek icin randevu almamiz gerekiyor mi
Sanmıyorum ama okuldan okula göre değişebilir. Bu konuda okulu arayıp bilgi alabilirsin.