Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) mevzuatta yaptığı değişiklikle, ders kitaplarını inceleme sürecinde panelist olarak görev almak için öğretmenlikteki hizmet şartı 10 yıldan beş yıla indirildi. Daha genç öğretmenlerin de sürece dahil edildiği yeni düzenlemeyle, yaklaşık 250 bin öğretmene daha incelemede görev alma imkanı verildi. Üniversitelerden en az beş yıllık deneyime sahip okutman veya öğretim görevlilerinin de ders kitaplarının incelenmesinde görev almalarına imkân sağlandı.
MEB Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakanlık yetkililerinden alınan bilgiye göre, ders kitaplarının niteliğini geliştirmek ve ülke genelinden öğretmenlerin kitapların incelenmesi ve değerlendirilmesi sürecine katılımlarını sağlamak amacıyla hazırlanan ‘Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği’, 12 Eylül 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.Bu yönetmeliğin uygulanmasında edinilen tecrübeler, ilgili kurum ve kuruluşlar, öğretmenler ve genel olarak eğitim camiasından gelen talepler değerlendirilerek, uygulamadaki yönetmelikte bazı değişikliklere gidildi.Buna göre, daha genç öğretmenler de ders kitaplarını inceleme sürecine dahil edilebilecek. Panelist olarak görev almak için 10 yıl olan hizmet şartı, beş yıla indirildi. Böylece yaklaşık 250 bin öğretmene daha ders kitaplarını incelemede görev alma imkânı verildi.Düzenlemeyle, ders kitaplarının incelenmesi ve onaylanması ile ilgili işlemlerde öğretmenlerin katılımının daha geniş tabana yayılması hedeflendi. Ayrıca üniversitelerden en az beş yıllık deneyime sahip okutman veya öğretim görevlilerinin ders kitaplarının incelenmesinde görev almalarına imkân sağlandı.
İnternetten başvuru gerekiyor
Ders kitaplarının incelemesi ile değerlendirilmesinde görev alacak öğretmen ve akademisyenlerin, ‘http://e-mufredat.meb.gov.tr/’ adresinden Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Bilgi Sistemi’ne kayıt yapması gerekiyor. Yönetmelikteki değişiklikle, bu hakka sahip 5-10 yıl arası deneyime sahip öğretmenler ile öğretim görevlileri ve okutmanların sisteme kaydı isteniyor.Sisteme kaydolan öğretmen ve akademisyenlere belirli dönemlerde eğitim veriliyor. Eğitim sonrası, panelist olarak kitap inceleme için görevlendirme yapılıyor. Yönetmeliğe göre, görevlendirme işlemi, sektör temsilcilerinin de gözlemci olarak katılımıyla bilgisayar ortamında kura çekilerek gerçekleştiriliyor.Bu yıl temmuz döneminde Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’na sunulan 658 taslak ders kitabının incelenmesi için toplam 3 bin 948 öğretmen ve akademisyen görevlendirilmişti.Yönetmelikte yapılan değişiklikle, “alan eğitimcisi, uzmanı, editör, görsel tasarımcı” tanımları yeniden düzenlendi. En az lisans düzeyinde öğrenim görenler ile öğretmen olarak atananların tamamına ders kitabı yazarlığı hakkı verildi.Kitap yazım sürecinde görev alacaklara, alanda bilgi, birikim ve deneyimi bulunmasına rağmen lisans diplomasına dayalı getirilen sınırlamalar ortadan kaldırıldı.Ders kitaplarının görsel tasarımcıları için lisans mezunluğu şartı da aranmayacak. Bu şartın, dünya çapında kendini kanıtlamış bir sanatçının dahi lisans mezunu olmaması halinde ders kitabı için çizim, resim, tasarım yapmasını engelleyen bir düzenleme olduğu bildirildi.
Hedef, sürecin objektif hale getirilmesi
Yönetmelik değişikliğiyle, yayınevleri ve bakanlık hizmet birimlerinin, ders kitaplarının hazırlanmasında editör, ölçme ve değerlendirme, rehberlik, program geliştirme uzmanı çalıştırması isteğe bağlı hale getirildi.Ayrıca Türkçe ve edebiyat kitapları için yararlanılan orijinal metinlerin sisteme yüklenmesi, inceleme sürecinin niteliğine katkı sağlamayan iş yükü getirdiğinden zorunluluk olmaktan çıkarıldı. Diğerlerindeki gibi Türkçe ve edebiyat kitapları için de uygun şekilde atıf yapma ve kaynak gösterme yeterli görüldü.Düzenlemeyle, inceleme ve değerlendirme sonucuna yayınevleri veya hizmet birimlerinin itiraz etmeleri halinde, bunun değerlendirilmesiyle ilgili süreçlerin işleyişine açıklık getirildi.İncelemelere, uygulamada görülen ihtiyaçlar dikkate alınarak, itirazı değerlendirmek üzere dil veya görsel tasarım uzmanının da katılabilmesine imkân sağlandı. Görevlendirilecek uzman sayısı ise üçten dörde çıkarıldı. İtiraz inceleme sürecinin sonuçlandırılması için 60 günlük süre sınırı getirildi. Ayrıca itiraz inceleme süreci devam eden eser için bu işlem sonuçlanmadan yeni başvuru yapılamayacağı belirtildi.Yönetmelik değişikliğiyle, ders kitaplarının niteliğinin yanında yayınevleri ile MEB hizmet birimlerinin ders kitabı hazırlamalarındaki verimliliğinin artırılması amaçlandı. Değişiklikle, ders kitaplarının hazırlanması ve inceleme süreçlerinde birtakım şekil şartlarında esneklik sağlanması ve daha çok niteliğe odaklanılması, sürecin daha katılımcı ve objektif hale getirilmesi de hedeflendi.
