Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, canlı yayında yeni liseye giriş sistemini açıklıyor. İşte Bakan Yılmaz’ın açıklamaları:
Eğitim bölgelerini oluşturuyoruz. Şu an çalışma sürüyor. Aralık’ta oluşacak. Oluştuktan sonra vatandaşlarımız görecek ki, kaygı duyacak hiçbir şey yok. Bütün müfredatımız öğrencilerimizin genel yeteneğinin ölçüleceğini ifade ettik. Geçmiş yıllara dönerseniz bu dershaneciliği, ilave kaynakları aramaya iter diye bir görüş geldi. Biz bunu haklı gördük. Dolayısıyla bu sistemde sadece 8’inci sınıflardan soru soracağız. Okullarımızın kitabı, müfredatı, kazanımları doğru çıkacak. Biz bir önceki açıklamamızda 60 soru soracağımızı açıklamıştık.
90 SORU 135 DAKİKA
Biz bunu yaparken öğrencilerimiz ortaokula, liseye geçeceklerdi. Bir de liseyi bitirip üniversiteye geçenler vardı. Aynı soruyu sorarsanız bu doğru olmazdı. Üniversite için soru sayısı artınca, biz de artırdık. 20 fen, 20 matematik, 20 Türkçe, 10 inkılap tarihi, 10 din kültürü ve ahlak bilgisi, 10 da yabancı dilden soracağız. TEOG’da çıkan sorular da bu dağılıma eşitti. 135 dakika verilecek. Tek oturumda olacak. 90 soru 135 dakikada yanıtlanacak.
YÜZDE 10 SINAVLA YERLEŞECEK
TEOG’a dönüş hiçbir şekilde olmayacak. Biz TEOG’u ortadan kaldırırken sakıncalarını ortaya koymuştuk. Geçmiş uygulamalardan daya iyiydi. Ancak etüt merkezlerinin çoğaldığı, okul dışı kaynaklara öğrencilerin yönlendirildiği şikayetleri gelince sınavın baskısını zorunlu olmaktan çıkaralım dedik. Yüzde 90 öğrencimiz kendi adresine dayalı, bölgesindeki okullara kaydedilecek. İsteyen öğrenci sınava girecek. Ancak öğrenci sayısı yüzde 10’a tekabül eden bir grubu sınavla öğrenci alan okullar statüsüne getireceğiz.
Fen liseleri, proje okulları, ssosyal bilimler liseleri. Bütün vatandaşlarımız bizzat yaşamışlardır genelde lise neden tercih ediliyor. Evlatlarımız daha iyi bir yükseköğretim kurumuna kayıt olabilsinler diye. Her ilde, her ilçede üniversiteyi kazananlar var. İlçemizde fen lisesi, sosyal bilimler, proje okulu yok, ancak ya sizin ya da komşunuzun oğlu mühendisliği kazandı. Her okul bizim için özellikli, her okula daha çok önem vereceğiz. Bir yıl sonunda görülecek ki, sınavla öğrenci alan liseler ne kadar üniversiteye öğrenci taşıyabiliyorsa, sınavla girilmeyen liseler de bu kadar öğrenci sağlamakta. Her öğrenci, her okuldan girebilir. Mevcut sistemde öğrencinin başarısı, biraz daha öne çıkmış öğrencileri okula alıyordunuz.
1 MİLYON 180 BİN ÖĞRENCİ ORTAOKUL 8’DE
Bu yıl 1 milyon 180 bin öğrencimiz var 8’de okuyan. Sınav zamanı kaç kişinin başvuracağını görürüz demek daha doğru. İlk yıl belki biraz fazla olabilir. Hem ilk olduğu için hem de bir denesinler ne sakıncası var diyecekler. Müfredatı uygun hale getirmek, öğretmen başına düşen öğrenci sayısını düşürmek, bunlar kaliteli eğitim için olmazsa olmaz unsurlardan birkaçıdır. Bunları sağladığımızda sınavsız ortaokuldan liselere geçiş mümkün. Şimdi ilkokuldan ortaokula geçişte sınav var mı? Yok. İlkokuldan ortaokula geçişte sınavsız olmasını herkes makul buluyor da, liseye geçişi de sınavsız yapacağız deyince, herkes bir tereddütte kalıyor. Hiç şüpheniz olmasın ki bunu da sağlayacağız.
YÜZDE 12 İMAM HATİPLERDE, YÜZDE 40 MESLEK LİSELERİNDE
Şu anki ve geçmiş yıllardaki öğrencilerin tercihini dikkate alırsak, yüzde 12 gibi bir oran imam hatibe gidiyor. Kimisi ise diyor ki, evladım üniversiteyi bitirir veya bitirmez ayrı ancak iş arayacak, üniversiteye gitmeden önce dahi kolunda altın bilezik olsun diyerek meslek lisesini tercih eden var. Bunun oranı da yüzde 40. Gerisi de diğer okullara gidiyor. Anadolu lisesi, fen lisesi, sosyal bilimler lisesi, güzel sanatlar lisesi, spor lisesi var gerisi dediğimiz okulların arasında.
Öğrenci sayımızın üzerinde kapasitemiz var. 1 milyon 200 bin 8’inci sınıf öğrencimiz var. Toplam lise 1’lerin kapasitesi 1 milyon 360 bin. Böyle bir kapasitenin olduğu yerde kaygı duymaya, açıkta kalmaya gerek var mı? Bir veli evladını imam hatip lisesine göndermiyorsa, biz onun kaydını imam hatibe yapmayacağız. Meslek lisesine göndermiyorsa, ona kaydını yaptırmayacak.
Meslek lisesi isteyen meslek lisesine, imam hatip isteyen oraya, Anadolu lisesi isteyen oraya gidecek. Türkiye’de meslek lisesi oranı yüzde 43. Avrupa Birliği ile hemen hemen aynı.
ÖZEL OKUL ORANI YÜZDE 7
Özel okullar oranı yüzde 7. Toplam özel okullara giden öğrenci sayısı yüzde 7. Ancak OECD ülkelerinde yüzde 15. Bunu da artırmamız lazım. 18’inci Milli Eğitim Şurası’nda özel okula giden öğrencilerin yüzde 25 olması tavsiye edilmiş. Bizim hedefimiz de önce bu oranı yüzde 15’e çıkarmak, mümkünse yüzde 25’e yükseltmek. Dolayısıyla özel okula yönlendirme söz konusu değil. Herkes sanıyor ki, özel okullar kamu okullarından daha iyi. Böyle bir şey yok.
Çocuğumu ilkokula kaydettireceğim de evimi satacağım, şu okula yakın olsun. Ortaokulda bizim şu anda kayıtlarımız adrese dayalı sistem. Ortaokula kaydederken bir aileden taşınacağım, evladımı şu okula kaydettirmek için. Bunu hiç duydunuz mu? İstistanidir. Yer değiştirenler yüzde 1’i bulmaz. Kesinlikle bu iddialar doğru değil. Okula yakın ev satılıktır, kiralıktır. Bunlar sosyal medyada gündem oluşturur. Ancak gerçek hayatın gündemiyle, sosyal medyanınki aynı değildir.
AÇIK UÇLU SORU ÇIKACAK MI?
Açık uçlu soru olmayacak. Daha önce gerek ben gerek Başbakanım açık uçlu sorunun daha doğru olacağını ifade ettik. Ancak toplumda şöyle bir algı var, bunun değerlendirmesini objektif olarak yapabilmek mümkün değil. Dolayısıyla yeni bir tartışmaya yol açmamak için açık uçlu soru olmamasına karar verdik. PISA Direktörü birçok şey söyledi. Bir cümle daha söyledi. “Açık uçlu sorular olmalı, öğrenciler sorulara kendi bakış açısıyla cevap verebilsin diye.” Eğitimin ölçme sistemi açık uçluyu gerektirir. Ancak tartışmalara yol açmamak için açık uçlu sormayacağız.
Biz aslında MEB olarak açık uçlu sorulara hazırdık, öğretmenlerimiz ve değerlediricilerimizi bu doğrultuda eğitmiştik.
PISA VE TIMMS’İ DEĞERLENDİRDİK
PISA, 15 yaşındaki, TIMSS ise 4 ve 8’inci sınıf öğrencilerini değerlendiriyor. TIMSS’teki başarı şu, ilk defa 99’da girmişiz, 2015’te girmişiz. Hemen hemen Fransa ile aynı sıradayız.
PISA’da, fen ve matematik okuryazarlığını ölçen üç ana kategoride. En son 2015’teki sınav fen ağırlıklı olarak yapıldı. Bundan önceki sınav 2006’da yapılmıştı. Fen ağırlıkta Türk öğrencilerin seviyesi hemen hemen OECD ülkelerinde düşüş var,Türkiye’de ise 2006’ya göre bir puan artış var. Kimse bu artışı görmedi. Genel olarak 50’inci sırada olduğuna baktı.
Arkadaşlarla iyi bir araştırma yaptık. Belli öğrencileri bu sınava alıyorlar. Fen lisesinden 120 bin öğrencimiz var. Bunlardan birkaç öğrenci bu sınava girsin diyorlar. Ne Ankara, ne İstanbul fen lisesinden öğrenci almıyorlar. Kahramanmaraş fen lisesindeki öğrenciyi alıyorlar.
Anadolu lisleerinde de OECD ortalamasında hiçbir sıkıntı yok. Neden bu sıraya girdik. Bizim yüzde 44 gibi mesleki formasyon öğrencimiz var. PISA’ya giren meslek lisesi öğrenci oranı yüzde 36. Almanya’da meslek lisesi öğrencilerinin oranı Türkiye’den daha fazla. Ancak Almanya’da yüzde 2 küsurat alındığı söylendi. Biz de yüzde 36 aldılar. Bizim meslek lisesi öğrencilerine yüklediğimiz misyon farklı. Bütün öğrencilerin aklında imam hatip ve meslek lisesi var.
ORTAOKULLAR LİSELERLE İLİŞKİLENDİRİLECEK
Şu anda il müdür yardımcılıklarımızıın başkanlığında, ilçe müdürlerimizin içinde olacağı komisyonlar oluşturuldu. İlçelerde sıkıntı olacağını düşünmüyoruz. Ancak büyük illerde daha geniş bir çalışma yapılması lazım. Her ortaokulu liseyle ilişkilendireceğiz
Bu, vatandaşımızın çok yabancı olduğu bir sistem değil. Bu sistem çok daha başarılı, öğrencinin kendi bulunduğu muhitinde kendini ifade edebileceği, çok sağlıklı bir ortam. Süreç içinde iyi yönlendirme yaptığımızda.
300 BİNDEN FAZLA ÖĞRENCİYE DESTEK
Özel okullara giden 300 binden fazla öğrencimize destek veriyoruz. Önümüzdeki dönem özel okulların kontenjanları dolduğunda bizim okullarımızda açık kalır.
OKUL BAŞARI PUANI DİKKATE ALINMAYACAK
Liselere yerleştirmelerde okul başarı notu dikkate alınmayacak. Güzel sanatlar, spor liseleri eskiden olduğu gibi öğrencileri kendi ölçerek alacak. 81 güzel sanatlar lisesi var. Toplam öğrenci sayısı 14 bin 743. 93 tane sosyal bilimler sisesi var ve 36 bin 780 öğrneci okuyor. Bu yıl kaç kişi girecek spor lisesine? 5 bin 490 öğrencimiz spor lisesine gidebilir. 9 bin 60 öğrencimiz sosyal bilimlere gidebilir.
Vatandaşlarımız güzel sanatlar lisesi, spor lisesi istiyoruz derlerse açarız. Bu isteğe bağlı.
SINAV ÜCRETSİZ OLACAK
Sahte adres kayıtlarının çok önemli olmayacağını düşünüyoruz. İkametgah değiştiyse okul da değişecek. Bu sınava girerken hiçbir ücret almayacağız. Sınav ücretsiz olacak.
ÖZELLER KENDİ SINAVINI YAPABİLİR
Özel okullar kendi sınavlarını yapabilirler. Ancak bu dönem MEB’in sınav sonuçlarını değerlendirmeyi esas alarak bir yerleştirme yapacaklarını belirttiler.
20 BİN ÖĞRETMEN ATANACAK
20 bin öğretmen atamak için duyuruya çıkacağız Şubat’ta. Engelli öğretmenlerle ilgili 1.500 engelli öğretmen atanabilmişken, bizim dönemimizde bunun 4 katı kadar atandı. En son Başbakanımız Öğretmenler Günü’nde Çankaya Köşkü’ndeki konuşmasında 500’e yakın engelli öğretmenin atamasının yapılacağını duyurdu. Biz de çalışmamızı yapıyoruz.
Milli sporculardan öğretmen atamaları için kadro talebimiz var, karşılandığında atayacağız.
MEDYA OKURYAZARLIĞI SEÇMELİ DERS
Medya okuryazarlığı seçmeli ders olarak var. Vatandaşımızın, öğrencilerimizin bunu daha çok seçmesi lazım, yaygınlaşması için. 21’inci yüzyılın becereleri arasında medya okuryazarlığı da var. İyi kullanabilmek, kimseyi kırmamak, kimsenin hakkını hukukunu çiğnememek de bunun bir gereği. Sorgulayan bir nesil istiyoruz, onun medyada da yapılmasını istiyoruz.
Aziz Sancar’a sağlıklı, uzun ömürler diliyorum. Bu coğrafyanın yetiştirdiği en milli değerlerdendir. Türkiye’de çok iyi bir eğitim aldım dedi. İlkokulu, ortaokulu, liseyi Savur’da okudum, dedi. Bu toprakların insanı üzerine bilgi koyarak, Nobel aldı. Anıtkabir’e hediye etti. Onun söylediği kodlama eğitimini biz başlattık. Daha önceden seçmeli ders vardı, şimdi ortaokuldan sonra kodlama eğitimi var. Öğrencilerimiz robot yarışmasına giriyor. Birincilik elde ediyorlar. Türkiye bu konuda iyi bir noktada, daha da iyi olmalı.
EĞİTİM FAKÜLTESİNDE DİN KÜLTÜRÜ ÖĞRETMENLİĞİ YOK
Eğitim fakültelerinden mezun olup da din kültürü ve ahlak bilgisi dersi verecek bir bölüm yok. Danıştay bunu görse. Danıştay kararı diyor ki, ilahiyat fakültelerinden mezun olanlar din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni olamaz. Bizim bir öğretmenimiz atanamadığı için, ilahiyat fakültelerinden gelen öğretmenler atanıyor, diyor. Bunu kaldırmak için bir yasal düzenlemeyle de gereğini yapacağız. Danıştay’ın yaptığı kesinlikle yanlış uygulamaydı. Bunu düzeltebilmenin yolu bir yasa çıkarmak. Şu anda eğitim fakültelerinde din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenliği yok. Olsaydı olabilirdi. Davayı açanlar oradan mezun. Ancak daha sonra o bölüm kapatıldı. Bu öğretmenleri yetiştirme görevi ilahiyat fakültelerine verildi. Bu davayı açan da şu an bizim öğretmenimiz.
ATAMALARDA MÜLAKAT KESİNLİKLE OLACAK
Mülakat kesinlikle gerekli. 50 ile 100 alanı yarıştırmıyoruz ki. O kotoya girenlerin hepsi başarılı. Hepsi birbirine yakın. Ancak buna rağmen bir önceki dönemde çok büyük bir itiraz çıkmadı. Öğretmeler güvenlik soruşturmasına tabi tutuluyor. Bunların kamuda görevlendirilmesinde sakınca var mı diyoruz. Onlar eleniyor. Mülakat kesinlikle olacak.
Hiçkimse kendisinde eksikliği görmüyor. Güvenlik soruşturmasını geçtikten sonra puanını dikkate alarak mülakat yapılıyor.
ÜCRETLİLERİN MAĞDUR OLDUĞUNA BEN DE İNANIYORUM
Sözleşmeli öğretmenlikle, kadrolu öğretmen arasında hiç fark yok. Sadece kimlik kartında yazıyor. Dört yıl sonra kadroya geçireceğiz. Ücretli öğretmenlerin mağdur olduğuna, ben de inanıyorum. Biz de 5 yıl ücretli öğretmenlik yaparak, öğretmenlik tecrübesini kazanmış kimselere, üç katı şartı aranmadan mülakata alınmaları konusunda bir istisna sağlayacağız. Bu da onların kaybını giderecektir.
ÖRNEK SORULAR ARALIK’TA YAYINLANACAK
Örnek sorular aralık ayında yayınlanacak. Bakanlığımızın 8’inci sınıf ders kitapları ana çerçeve olmak üzere, 90 soru 135 dakika sınav yapacağız.
